Gaurkotasuna

Irun, 2024ko irailaren 13a. Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioak (MITECO) 5.461.297,49 euroko dirulaguntza onartu du Txingudiko Zerbitzuakentzako. Dirulaguntza hau PERTEren (Ekonomia Berreskuratzeko eta Eraldatzeko Proiektu Estrategikoak) 2023ko bigarren deialdian eman da, eta Europar Batasunak NextGenerationEU funtsen bidez finantzatutako Berreskuratze, Eraldaketa eta Erresilientzia Planaren barruan kokatzen da. Txingudi Data Driven Bay (TD2B) izeneko proiektuak estatu mailan aurkeztutako 238 proposamenen artean hirugarrengo puntuaziorik onena lortu eta Gipuzkoan hautatu den bakarra izan da.

Txingudi Data Driven Bayren (TD2B) helburua eskualdeko uraren hiri zikloaren kudeaketa eraldatzea eta modernizatzea da, teknologia aurreratuak digitalizatuz eta integratuz. Ekimena, uraren ziklo osoa denbora errealean optimizatzeko, sentsoreen inplementazioan eta datuen ustiapenean oinarritzen da, Big Data eta adimen artifizialeko tekniken bidez. Horri esker, sistemaren ezagutza hobetuko da, uraren ekoizpena eskarira egokituko da, ihesak murriztuko dira, uholdeen ondorioak minimizatuko dira eta uraren kalitatea hobetuko da. Horrez gain, hiri-saneamendu eta drainatze sareak optimizatuko dira, eroanbideen, emari zirkulatzaileen eta ingurune hartzailerako gainezkatzeen kudeaketaren egoera zorrotz kontrolatuz.

Helburu hauek guztiak lortzeko, Txinzerrek erabakiak hartzen laguntzeko tresna bat garatuko du, Machine Learning eta Adimen Artifizialeko tekniketan oinarrituta. Sistema horri esker, kudeatzaileek datu historikoetan eta egungoetan oinarritutako erabakiak hartu ahal izango dituzte, iragarpen-ereduez gain. Tresna digitala kode

irekian diseinatuko da, beste ur-operadore batzuek teknologia aurreratua eskuratzeko aukera izan dezaten. Bestela, eskuraezina izango litzateke, kostua dela eta. Oro har, TD2Bk uraren kudeaketa-eredu iraunkorragoa eta eraginkorragoa sustatzen du, 2030 Agendaren helburuekin bat datorrena.

Cristina Laborda Irungo alkatea pozik agertu da albistearekin, eta proiektuak lortutako kalifikazio altua nabarmendu du: "Oso pozik gaude gure proiektuak 100etik 82ko puntuazioa lortu duelako, eta Espainia osoan 238 proposamenen artean ondoen baloratutako hirugarrena delako. Gainera, Gipuzkoan laguntza hori eman zaion proiektu bakarra da, eta horrek bere garrantzia azpimarratzen du. Beste hiru proiektu bakarrik aukeratu dira Euskal Autonomia Erkidegoan eta Nafarroan. Horrek, proiektuaren kalitatea eta sendotasuna ez ezik, gure hiriek uraren kudeaketa eraginkor eta iraunkorrarekin duten konpromisoa ere erakusten du. Asmo handiko proiektua da, eta Txingudiko Zerbitzuek ezarritako ildo estrategikoari jarraitzen dio, gure hirietan ura biltzeko, hornitzeko, saneatzeko, arazteko eta isurtzeko sistemen digitalizazio osoa eta integrala egiteko. Ekimen honi esker, uraren kudeaketaren eraginkortasuna hobetzeaz gain, erabiltzaileekiko konpromisoa eta hurbiltasuna indartu eta gure herritarrentzako kalitate handiko zerbitzua bermatu ahal izango dugu".

Igor Enparan Hondarribiko alkateak, bere aldetik, horrelako dirulaguntza bat jasotzearen garrantzia azpimarratu du: "Kontent gaude esleipen honekin, Mankomunitateak uraren kudeaketan prozesuen eraginkortasuna nabarmen hobetzea ahalbidetuko baitu, datuak ezagutza bihurtuz. Baliabide hau gero eta baliotsuagoa eta urriagoa da, eta gure arreta eta ahalegin guztia merezi du erabilera eraginkorra eta jasangarria bermatzeko". Proiektu honek uraren inguruko egungo erronkei aurre egiteko duen aukera ere azpimarratu du Enparanek: "Uraren erabilerari dagokionez sentsibilitate handiko unean gaude, eta proiektu honek uraren zikloaren eraginkortasuna hobetzeaz gain, galerak murrizten, uraren kalitatea eta hornidura bermatzen eta ingurumen-inpaktua eta energia-kontsumoa minimizatzen lagunduko digu. Gure hirientzat eta auzokideentzat etorkizun iraunkorragoa lortzeko beste urrats bat da".

Leire Zubitur Txingudiko Zerbitzuaken kudeatzaileak gogorarazi duenez, erakunde publikoa aitzindaria izan zen 2009an, ERLEA proiektua erakundean finkatu zenean. Proiektu horretan, kudeaketa-sistema adimenduna ezarri zen, GISean (Informazio Geografikoko Sistema), Hornidura Sarearen sektorizazioan eta ur-kontagailuen gainean teleluzioa ezartzean oinarrituta, ur-kontsumoaren datuak urrunetik eta etengabe transmititzea ahalbidetzen zuena, ur-ihesak minimizatzeko eta hornidura- sarearen errendimendua hobetzeko helburu nagusiarekin. “Ordutik, digitalizazioa

gure efizientzia, iraunkortasun eta ingurumen kalitatearen helburuak lortzeko funtsezko tresna bihurtu zela sinetsita, aurrera egin da hainbat sentsorika ezartzeko, bai hornidurari dagokionez, bai saneamenduari dagokionez, baita sentsore horietatik datozen datu nagusien kudeaketari dagokionez ere, eskura dauden baliabideek horretarako aukera eman duten neurrian, baina dirulaguntza honek prozesua izugarri arintzea ahalbidetuko du, digitalizazioa modu integralean bultzatuz udalerri bateko Hiri Uraren kudeaketa osatzen duten fase guztietan (Bilketa, Hornidura, Saneamendua, Arazketa eta Isurketa). Horrela, 2026ko ekainaren 30erako proiektu osoa osatu ahal izango dugu, eraldaketa digitala burutzeko 10 urte behar izan beharrean” nabarmendu du Zubiturrek.

Azken batean, Eragiketa Zentro Adimenduna diseinatzean datza proiektua, Txingudiko Zerbitzu Uraren jardueraren kudeaketa integralaren motorra. Hau gauzatzeko, 62 jarduera zehaztu dira, hiru multzotan banatuta. Lehenengo jarduera-blokea plangintzari buruzkoa izango da, eta honako hauek jasoko ditu: zenbait plan zuzentzaile egitea edo eguneratzea, aktibo guztiak irudikatzea eta digitalizatzea, saneamendu-sarearen karakterizazio digitala egitea, hornidura eta saneamendu sarearen eredu matematiko aurreratuak garatzea eta ezartzea, eta, azkenik, hornikuntza eta saneamendu sarea hobetzeko eraikuntza-proiektuak idaztea. Bigarren jarduera-blokeak, halaber, lau esku-hartze biltzen ditu, bakoitza bere ekintza eta jarduketa osagarriekin, uraren zikloaren lau faseen (bilketa, hornidura eta banaketa, saneamendua eta hiri-drainadura eta isurketa) kudeaketaren eraginkortasuna handitzeko. Gainera, Internet of Things (IoT) informazioaren teknologiak ezarri ahal izateko komunikazio-tresnei dagokienez beharrezkoak diren hobekuntza-jarduerak bereizten dira, bai eta uraren hiri- kudeaketan energia-eraginkortasuna hobetzea ahalbidetuko duen hornidura- sisteman dauden energia-sistemetan sartu beharreko hobekuntzak ere. Azkenik, hirugarren multzoak baliabide hidrikoekin lotutako datuen komunikazioaren eraginkortasuna eta gardentasuna hobetzeko jarduerak izango ditu, baita Big Data ingurune batean erabakiak hartzea erraztekoak ere.

Proiektuaren guztizko kostua 7.221.317,10 eurokoa izango da, eta 5.461.297,49 euroko dirulaguntzak proiektuaren aurrekontuaren %75 finantzatuko du. Gauzatzeko epea 2026ko ekainaren 30ean amaituko da.

Proiektu honek, Irun eta Hondarribia kudeaketa hidriko jasangarriaren erreferente gisa kokatzen ditu eta Txinzerren konpromisoa indartzen du, erakunde kudeatzaile gisa, herritarrei ematen dizkien zerbitzu publikoen etengabeko hobekuntzarekin.

Azkenik, Txingudiko Zerbitzuaken kudeatzaileak digitalizazio-proiektu hau egiten parte hartu duen talde teknikoaren lana goraipatu du: "Oso pozik eta eskertuta

gaude Txingudiko Zerbitzuaken taldeak egindako ahalegin handiagatik. Proiektu honek, uraren kudeaketaren eraginkortasuna hobetzeaz gain, kalitate handiko zerbitzua bermatuko du, ingurumenean eta kudeaketaren gardentasunean eragin positiboa izango duena, baita langileei beren lana arintzeko tresnak emanez ere. Lan kontinuista izango da, urteak baitaramatzagu sarea digitalizatzeko lanean, baina erronka garrantzitsua eta aberasgarria izango da erakunde osoarentzat, pertsonei dagokienez; izan ere, gure taldeen inplikazioa funtsezkoa izango da proiektua gauzatu bitartean, proiektua arrakastaz burutzeko. Gainera, zenbait arlo estrategikotan langileak kontratatzea aurreikusten da proiektuak irauten duen bitartean eta enplegua sortuko du eskualdean” azpimarratu du Zubiturrek.

Jaietan, inbertsio ekonomikoa % 67 handituko da. Dispositibo teknikoa zein pertsonala indartuko dira, 85 lanaldi gehiagorekin.

Guztira 18.000 edalontzi berrerabilgarri banatuko dira Bentako sei txosnetan.

Hondarribia, 2024ko irailaren 4a. Guadalupeko Ama Birjinaren jaiak hastear daude, eta Txingudiko Zerbitzuakek, Hondarribiko Udalarekin elkarlanean, prest du hiri-garbiketarako eta hondakinak biltzeko zerbitzu berezia. Irailaren 1etik irailaren 12ra bitartean, giza baliabideak eta baliabide teknikoak nabarmen indartuko dituen dispositibo berezia izango da martxan. 

Egun hauetan guztietan langileen errefortzua ezarriko da, 85 lanaldi gehigarrirekin, Hondarribiko kaleak garbi eta txukun mantentzen direla ziurtatzeko. Leire Zubitur gerenteak azaldu duenez, inbertsio ekonomiko gehigarria 15.396 €-koa izango da, hau da, ohiko zerbitzuaren kostua baino % 67 gehiago. Ohikoa denez, arreta berezia eskainiko zaie gune estrategikoei. “Garbiketa-brigadak eguneko lehen orduetatik jende gehien biltzen den eremuak garbitzeko antolatuko dira. Gainera, behar duten irlatxoen hustuketa maiztasuna handituko da”, nabarmendu du Valentín Gonzalezek, hondakin eta kale-garbiketa arduradunak. 

Zubiturren iritziz, herritarren laguntza ezinbestekoa izano da jaietan kaleak garbi mantentzeko: “Gakoa hondakinen sorrera ahalik eta gehien murriztea da. Herritarrei dei egin nahi diet errespetuz jokatzeko, birziklatzeko eta gaikako bilketa-guneak erabil ditzaten eskatzeko. Keinu bakoitzak balio du. Gutako bakoitza hondakinak murrizten saiatzen bada eta behar bezala birziklatzen badu, jai garbiagoak eta jasangarriagoak izango ditugu. Gure hiriarekiko errespetua funtsezkoa da ingurumenarekin harmonian dauden jaiez gozatzeko”.

Birziklatze-guneak

Hondakinen kudeaketari dagokionez, birziklatzeko 14 gune berezi jarriko dira jende gehien pilatzen den guneetan, gaikako bilketarako seinale argiekin:

2 Butron pasealekuan

2 Arma Plazan

1 Kasino Zaharrean

2 azoka-esparruan

1 zezen-plazan

2 Jostaldin

Gainera, txosna bakoitzak 120Lko hiru edukiontzi izango ditu hondakin organiko, ontzi-arin eta beirarako. Era berean ,kanpoaldean, txosna guztiek erabiltzeko moduko beirarako hiru iglu eta kartoizko ontzietarako edukiontzi handiak jarri dira. Materia organikoa egunero bilduko da.

Edalontzi berrerabilgarriak: jasangarritasunaren aldeko apustua

Erabilera bakarreko edalontzien erabilera murrizteko eta ahalik eta hondakin gutxien sortzeko, Txingudiko Zerbitzuek 18.000 edalontzi berrerabilgarri banatuko dituzte Bentako sei txosnatan, 3.000 bakoitzeko. Sistema ohikoa izango da: edalontziak euro batean egongo dira eskuragarri txosnetan, eta nahi beste aldiz erabili ahal izango dira. Ondoren, edalontzia txosnan entregatzean, euroa itzuliko da. Jaiak amaitutakoan, Txingudiko Zerbitzuak, itzultzen diren edalontzi guztiak biltzeaz arduratuko da, eta enpresa espezializatu batean garbituko dira, ondoren erabiltzeko.

Txingudiko Zerbitzuek eta Hondarribiko Udalak gogorarazi nahi dute neurri horien arrakasta, hein handi batean, herritarren lankidetzaren mende dagoela. “Goza ditzagun jaiak ingurumenarekiko benetako konpromisoa erakutsiz. Egin dezagun gure kaleekiko errespetuaz ospakizunaren funtsezko zati bat. Jar ezazu zure aletxoa eta lagundu jaiak ingurumenarekiko errespetuzkoak izan daitezen!”, gogoratu du Ortzi Alonso Kultura zinegotziak.

 Irun, 2024ko abuztuaren 23a. Txingudiko Zerbitzuakek kontsulta publikorako epea hasi du, Bidasoa Behereko eskualdeko eragileek eta herritarrek, oro har, iradokizunak eta kezkak adieraz ditzaten Irun eta Hondarribiko udalerrietan hiri-hondakin solidoen kudeaketari dagokionez.

Ekimen horrek izapidetzeari hasiera emango lioke, 2001etik indarrean dagoen Hiri Hondakin Solidoen Kudeaketari buruzko Ordenantza eguneratzeko eta gaur egun bereiztearen eta birziklatzearen arloan dauden beharretara eta eskakizunetara egokitzeko. Indarrean dagoen Kudeaketa Ordenantza -eguneratu gabe dagoena- eskuragarri dago Txingudiko Zerbitzuen web orrian (www.txinzer.eus), Hondakinak ataleko Legedia azpiatalean.

Azken ordenantza onartu zenetik 20 urte baino gehiago igaro dira.  Urte hauetan guztietan hondakinen bilketak bilakaera handia izan du, eta hobekuntza handiak egin dira bereiztearen eta birziklatzearen arloan. Egungo araudian, ordea, ez dira islatzen. Ordenantza berriak hondakinen kudeaketa egokiari dagokionez herritarrek dituzten betebeharrak zehaztuko ditu, bai eta araudiak betetzen ez diren kasuetarako zehapen-araubide bat ezarri ere.

Ekonomia Zirkularrerako Hondakinei eta Lurzoru Kutsatuei buruzko apirilaren 8ko 7/2022 Legea betetzeko beharrari ere erantzuten dio ordenantzaren eguneratzeak. Lege horrek tokiko erakundeak behartzen ditu beren ordenantzak hondakinen arloko Europako zuzentarauetara egokitzera, indarrean dauden araudiak betetzen direla bermatzeko.

Ordenantza berriaren helburuak

Ordenantza berri honen onarpenarekin honako hau lortu nahi da:

• 7/2022 Legeak hondakinak biltzeko eta kudeatzeko ezartzen dituen betebehar berriak betetzen direla ziurtatzea.
• Herritar guztiek gaur egun dituzten legezko betebeharrak zehaztea.
• Gaur egun bereizita biltzen diren hiri-hondakin solidoen frakzio guztien definizioa eta erregulazioa egokitzea.
• Garbiguneen eta garbigune txikien erabilera-araubidea jasotzea eta arautzea..
• Hondakinak biltzeko eta kudeatzeko betebeharrak ez-betetzeak modu eraginkorrean zuzentzea ahalbidetuko duen zehapen-araubide bat ezartzea.

Herritarren parte-hartzea

Txingudiko Zerbitzuek kontsulta publikoan parte hartzera gonbidatzen ditu herritarrak eta erakunde interesdunak, ordenantza berriari buruzko iritziak eta iradokizunak eman ditzaten. Partaidetza-prozesua aukera bat da guztiok hondakinen kudeaketa hobetzen laguntzeko, gure eskualdea ingurune garbiagoa eta jasangarriagoa izan dadin. Iruzkinak bidaltzeko epea 2024ko irailaren 10ean amaituko da. 

Modu honetara egin daitezke ekarpenak:

1. Mezu elektroniko bat bidaliz txingudi@txinzer.eus helbidera, gaian "Hondakinen ordenantzari buruzko kontsulta publikoa" adieraziz.
2. Administrazio-prozedura erkideari buruzko araudian aurreikusitako edozein bide erabiliz.

Iradokizun guztiak jaso ondoren, ordenantzaren lehen zirriborroa egingo da, eta Mankomunitateak hasierako onespena emango dio zirriborroari. Ondoren, jendaurrean jarriko da, testu jakin batean oinarrituta, herritarrek testuari alegazioak egiteko aukera izan dezaten berriro.